PIWI-wijnen zijn wijnen die worden gemaakt van zogenoemde PIWI-druiven: schimmelresistente druivenrassen die speciaal zijn gekweekt om beter bestand te zijn tegen ziektes zoals meeldauw. De naam PIWI komt van het Duitse ‘Pilzwiderstandsfähig’ wat ‘schimmelresistent’ betekent.
Ontwikkeling van PIWI-wijnen in Portugal
Hoewel PIWI-druiven vooral in landen als Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk populair zijn geworden, begint Portugal langzaam maar zeker ook stappen te zetten in de richting van PIWI-teelt, vooral onder invloed van:
1. Duurzame wijnbouw
Portugal heeft een sterke traditie in wijnbouw, maar de klimaatverandering en strengere eisen rond pesticidengebruik zorgen ervoor dat boeren op zoek gaan naar duurzamere oplossingen. PIWI-druiven zijn hierbij interessant omdat ze minder gewasbescherming nodig hebben, wat gunstig is voor het milieu en de gezondheid van de bodem.
2. Proefprojecten en innovatie
Er zijn in recente jaren enkele proefprojecten gestart in samenwerking met Portugese wijnbouwinstituten en universiteiten. Vooral in het noorden van Portugal (bijvoorbeeld Minho en Dão) en in hogere gebieden, waar schimmelziekten vaker voorkomen, wordt geëxperimenteerd met PIWI-rassen zoals Sauvignac, Cabernet Blanc, en Muscaris.
3. Export en nieuwe markten
Portugal ziet ook commerciële kansen: PIWI-wijnen zijn interessant voor export naar markten waar biologische en duurzame wijnen in opkomst zijn, zoals Duitsland, Scandinavië en Nederland. Sommige jonge wijnmakers richten zich dan ook specifiek op deze nichemarkt.
4. Regelgeving en erkenning
Een uitdaging blijft de erkenning binnen de Portugese DOC- en IGP-systemen, die vaak gebaseerd zijn op traditionele druivenrassen. Veel PIWI-rassen vallen hier (nog) buiten. Toch worden er stappen gezet richting aanpassing van regelgeving en het promoten van deze nieuwe druiven in het kader van duurzaamheid.
Hebben Piwis een toekomst in Portugal?
De ontwikkeling van PIWI-wijnen in Portugal staat nog in de kinderschoenen, maar de combinatie van klimaatuitdagingen, duurzaamheidseisen en internationale trends zorgt ervoor dat het een interessante beweging is om in de gaten te houden. Jonge en innovatieve wijnmakers spelen hierin een sleutelrol.
Er zijn enkele veelbelovende initiatieven en projecten die gericht zijn op duurzame wijnbouw en het verminderen van pesticidengebruik. Een opvallend project is het Europese ‘Vinny’-programma, geleid door de Universiteit van Minho (UMinho). Dit project heeft als doel het gebruik van pesticiden in wijngaarden met 50% te verminderen door de ontwikkeling van nano-biofertilizers en nano-biopesticiden. Hoewel het project zich niet specifiek op PIWI-druiven richt, sluit het aan bij de bredere trend van duurzame wijnbouw in Portugal.
Daarnaast heeft PIWI International Portugal opgenomen als een van de regio’s waar PIWI-wijnen in opkomst zijn. Hoewel specifieke Portugese wijnmakers nog niet breed bekend zijn in de PIWI-scene, wordt Portugal erkend als een land met potentieel voor de ontwikkeling van PIWI-wijnen.
Een voorbeeld van een Portugese wijnmakerij die zich richt op milieuvriendelijke wijnproductie is Quinta do Piloto in de regio Palmela. Hoewel zij zich voornamelijk richten op traditionele druivenrassen zoals Castelão en Fernão Pires, maken zij gebruik van ecologische methoden, zoals zwaartekracht-gestuurde vinificatie en het minimaliseren van energiegebruik. Dit toont de bereidheid van Portugese wijnmakers om duurzame praktijken te omarmen, wat de weg kan effenen voor de introductie van PIWI-druiven in de toekomst.
Hoewel er momenteel nog geen specifieke Portugese wijnmakers bekend zijn die PIWI-druiven op commerciële schaal verbouwen, zijn de hierboven genoemde initiatieven en de groeiende belangstelling voor duurzame wijnbouw veelbelovende tekenen. Het is waarschijnlijk dat in de nabije toekomst meer Portugese wijnmakers PIWI-druiven zullen gaan verkennen en integreren in hun wijngaarden.